De B van Bekwaam - Naar een toekomstbestendige Wet BIG
De Raad verwacht dat de huidige Wet BIG onvoldoende in staat zal zijn de snelle veranderingen in de zorgpraktijk op te vangen. Bekwaamheid moet daarbij meer dan bevoegdheid het uitgangspunt zijn. Dat stelt de Raad voor de Volksgezondheid (RVS) in dit door minister Bruno Bruins (Medische Zorg en Sport) gevraagde advies over de toekomstbestendigheid van de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG). Aanvullend aan dit advies biedt de Raad in oktober 2020 het gevraagde advies 'Regulering van behandeling van de huid met IPL- en lasterapparatuur' aan.
De Raad ziet een aantal maatschappelijke ontwikkelingen waardoor de wet BIG ten onder gaat aan zijn eigen succes. De zorgvraag van burgers in Nederland wordt steeds uitgebreider en complexer. Dat vraagt om snelle aanpassing van bekwaamheden bij zorgverleners. In de praktijk leidt dit tot een wildgroei van nieuwe beroepen in de zorg; inmiddels zijn dat er zeker 2400, waarvan niet altijd duidelijk is waar zij voor staan. Denk daarbij aan de bachelor medisch hulpverlener, de klinisch technoloog of de regieverpleegkundige. Dat zorgt voor onduidelijkheid en versplintering in plaats van samenwerking over domeinen heen. De Raad pleit er daarom voor de Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) om te vormen tot de Wet op de Bekwaamheden in de Individuele Gezondheidszorg. Dat wil zeggen: alleen basisberoepen in de wet regelen en verdere bekwaamheden - die zorgverleners door opleiding en maar ook in de praktijk verwerven - vastleggen in een persoonlijk portfolio.
Zorgbrede ontwikkelingen: werken in teamverband, nieuwe technologieën en arbeidsmarkttekorten
Het werk van zorgverleners verandert. Zorg wordt steeds vaker in teams, netwerken en op diverse plekken geleverd, de rol van technologie neemt verder toe en veel bekwaamheden worden in de praktijk geleerd. Tevens is er sprake van arbeidsmarkttekorten en hoge werkdruk in de zorg. De raad denkt dat een klein aantal in de wet geregelde basisberoepen, aangevuld met een persoonlijk portfolio van vastgestelde bekwaamheden per zorgverlener meer duidelijkheid en mogelijkheden biedt om deze zorgbrede ontwikkelingen te pareren. Zorgverleners kunnen zich bijvoorbeeld gerichter bekwamen en daarmee beter ingezet worden, wat mogelijk soelaas biedt bij de oplopende personeelstekorten in de zorg. Tegelijkertijd is dit volgens de RVS de weg om de intentie van de wet – namelijk patiënten beschermen tegen onzorgvuldig handelen van zorgverleners – te borgen.
Borging van kwaliteit
In het model van de Raad zijn alleen basisberoepen bij wet vastgelegd: bijvoorbeeld arts of verpleegkundige. Verpleegkundigen en artsen kunnen zich aanvullend bekwamen in voorbehouden handelingen en andere competenties en deze verworven bekwaamheden worden dan opgenomen in het persoonlijke bekwaamhedenportfolio. Het door de RVS voorgestelde model is daarmee een mogelijke oplossingsrichting voor de discussie onder verpleegkundigen over het voornemen om de regieverpleegkundige, een nieuw beroep, in de Wet BIG op te nemen. Het beroep regieverpleegkundige komt dan niet voor in het BIG-register.
Voordeel van deze aanpak is dat bekwaamheden van beroepsbeoefenaren op deze manier wel worden geborgd, maar zowel zorgorganisaties, zorgverleners als patiënten gerichter kunnen inspelen op de veranderingen in de zorg en samenleving. Het basisberoep blijft op deze manier voornaam, maar is er ook ruimte om in de praktijk verworven vaardigheden te waarderen en een leven lang te ontwikkelen.
Aanbevelingen
De Raad geeft dit advies, maar hecht er veel waarde aan dat de uitwerking van deze nieuwe oplossingsrichting in nauwe afstemming verder plaatsvindt met alle relevante belanghebbende partijen. Dat betekent dat beroepsorganisaties samen met patiëntvertegenwoordigers en de overheid moeten werken aan de definitie van een portfolio van bekwaamheden. Welke bekwaamheden zouden een plaats in het portfolio moeten krijgen? De sector zelf speelt een grote rol bij de uitwerking. Deze nieuwe richting heeft ook gevolgen voor de opleiding van zorgverleners. Voor de korte termijn luidt het advies aan de Minister om terughoudend te zijn met het toelaten van nieuwe beroepen tot de Wet BIG.
Projectgroep
- Dr. C.B. (Bas) Leerink
- Prof. dr. A.J. (Jeannette) Pols
- Mr. M.W. (Marina) de Lint
- L. (Leo) Ottes, arts niet praktiserend
- Dr. M.J.M. (Marjolijn) Blom
- D.C.D.H. (Dorle) Kok mr. - kandidaat
- W.J. (Willem Jan) Meerding
In de media
- Advies: Zorgverleners met genoeg ervaring moeten meer bevoegdheden krijgen, De Volkskrant, 10 oktober 2019
- RVS: wet BIG gaat ten onder aan eigen succes, Skipr, 10 oktober 2019
- RVS: 'Stop de wildgroei aan beroepen in wet BIG', Zorgvisie 10 oktober 2019
- 'BIG-register moet op de schop', Medisch Contact, 10 oktober 2019
- Weg met hokjesgeest in de zorg, Nederlands Dagblad, 10 oktober 2019
- 'Zorg moet flexibeler', radio interview met Jet Bussemaker, BNR, 10 oktober 2019
- RVS: Bekwaamheid moet uitgangspunt nieuwe wet BIG worden, ZorgenZ, 11 oktober 2019
Bestellen publicatie
U kunt het advies 'B van Bekwaam' bestellen via dit bestelformulier.
Bijlagen bij advies De B van Bekwaam
-
Regulering van behandeling van de huid met IPL – en laserapparatuur
In december 2018 heeft de toenmalige minister van Medische Zorg en Sport de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) ...
-
Samenvatting advies De B van Bekwaam
De toekomst van de wet BIG: hoe nu verder? De wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (wet BIG) is gemaakt om patiënten te ...
-
Achtergrondstudie veldraadpleging advies De B van Bekwaam
In de eerste fase van de voorbereiding van het advies 'De B van Bekwaam - Naar een toekomstbestendige Wet BIG' hebben ...
-
Notitie internationale vergelijking beroepenregulering in de zorg
-
Essay Tussen Leren, Samenwerken en Straf: de Verschuivende Rol van Wet- en Regelgeving in de Beroepsuitoefening van de Zorg
-
Future of the BIG Act: what's next?
Summary to the advisory report 'The C of Competent - Towards a future-proof BIG Act'
Dit document is een bijlage bij
-
Reactie minister Bruins op advies 'De B van Bekwaam - Naar een toekomstbestendige Wet BIG'
Lees hier de kamerbrief met de reactie van minister Bruno Bruins, minister voor Medische Zorg en Sport op het advies van de Raad ...
-
Future of the BIG Act: what's next?
Summary to the advisory report 'The C of Competent - Towards a future-proof BIG Act'