De weg omhoog
Sociale mobiliteit is nooit expliciet maar wel altijd impliciet onderwerp van beleid geweest. Wisselende regeringen legden daarbij andere accenten, bijvoorbeeld op ‘gelijke kansen’ of ‘meer participatie’. Dat blijkt uit het onderzoek ‘De weg omhoog. Een analyse van het vertoog over sociale mobiliteit in regeringsbeleid’ dat de NSOB in opdracht van de RMO heeft uitgevoerd.
Accentverschuivingen
In De weg omhoog laten de onderzoekers zien dat er door de jaren heen altijd aandacht is geweest voor sociale stijging. Sociale daling is een gegeven dat de overheid vooral wilde voorkomen. Het beleid laat bovendien verschillende accentverschuivingen zien. Zo veranderde het dominante ideaal in beleid van ‘gelijke kansen’ naar ‘meer participatie’. Staat bij het eerste het individuele recht van mensen en groeperingen op eigen stijging centraal, bij het tweede gaat de aandacht uit naar de collectieve plicht om het maatschappelijke welvaartspeil overeind te houden of te laten groeien, en daar als individu ook een bijdrage aan te leveren.
Adviestraject Sociale stijgers en dalers
De studie De weg omhoog verschijnt in het kader van het adviestraject Sociale stijgers en dalers. Het onderzoek is uitgevoerd door Martijn van der Steen, Rik Peeters en Mark Pen van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB). Zij baseerden hun onderzoek op een analyse van regeringsverklaringen, regeerakkoorden en troonredes in de periode 1982-2007. Speciale aandacht besteden zij aan de ontwikkelingen in het voortgezet en hoger onderwijs.