Tyrell: ongeschikt voor de campagne

Tyrell is 23 en komt oorspronkelijk uit Almelo. Zijn ouders gingen uit elkaar toen hij 3 was. Zijn vader sloeg zijn moeder, het gebeurde voor Tyrells ogen. Het zou hem voor lange tijd woede bezorgen. Samen met zijn oudere zus, jongere broertje en moeder ging hij bij zijn oma in de Bijlmer wonen. Daar was Tyrell getuige van misdaad en druggebruik. Voor een jonge jongen geen ideale omgeving. Een tijd later verhuisden ze naar de omgeving van Rotterdam. De buurt was niet optimaal, had iets gettoachtigs, maar Tyrell heeft er op zich wel een goede jeugd gehad. Hij speelde er vaak buiten met vriendjes. Maar op school werd duidelijk dat er iets niet helemaal goed zat.

Beeld: ©Peter van Beek

Na wat omzwervingen komt Tyrell samen met zijn moeder in de omstreken van Rotterdam terecht. De buurt is niet geweldig, maar hij maakt er wel vriendjes waarmee hij op straat speelt. Op zich gaat het goed met Tyrell, maar het wordt wel steeds duidelijker dat er iets met hem aan de hand is. Op moeilijke momenten wordt hij agressief, dan wordt het zwart voor zijn ogen. Hij is regelmatig betrokken bij vechtpartijen. Ook maakt hij tekeningen waaruit blijkt dat zelfmoord hem bezighoudt. Op 1 tekening is hij zelf te zien, met zijn capuchon hangend aan een hek.

Het is niet zo dat Tyrell zelfmoordneigingen heeft. Eigenlijk weet hij niet waarom hij die tekeningen maakt. Op school denken ze daar anders over en ze brengen hem in contact met een maatschappelijk werker. De motivatie om naar school te gaan begint af te nemen. Regelmatig bezoekt hij een psycholoog, maar daar heeft hij weinig baat bij. Hij mist zijn vader, dat doet hem pijn.

Korte tijd later wordt Tyrell verliefd en krijgt hij zijn eerste vriendinnetje. Met haar gaat het niet zo goed. Ze snijdt zichzelf en regelmatig stelt ze zich agressief op naar Tyrell. Ze slaat hem ook. Tyrell moet zich dan erg inhouden, want hij wil niet zoals zijn vader worden, hij wil geen vrouwen slaan. Maar haar prikkelbaarheid neemt niet af, integendeel. Tyrell raakt met haar in een gevecht, hij slaat haar terug. En zij doet daar aangifte van.

Tyrell moet voor de rechter verschijnen. Op dat moment is hij nog minderjarig. In eerste instantie krijgt hij een gevangenisstraf van 8 maanden. Tyrell gaat in hoger beroep en de straf wordt omgezet in een voorwaardelijke straf van 2 jaar. Hij begint te blowen. Dat doet hij van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Het eerste wat hij doet als hij opstaat, is een jointje draaien. Hij blijft wel naar school gaan, maar blowt ook daar. Soms 4 of 5 joints per dag. Hij raakt verslaafd aan de softdrugs. Tyrell begint gewicht te verliezen en zijn astma neemt ernstige vormen aan. Slapen wordt steeds moeilijker  en onvoorspelbaarder: de ene nacht lukt het hem niet om 3 uur slaap te krijgen, de andere nacht  slaapt hij 13 uur aan een stuk. De wiet kost hem veel geld. Hij krijgt steeds vaker agressieve buien. Tyrell heeft het gevoel dat hij zichzelf aan het verliezen is.

Geweld blijft een rol spelen in het leven van Tyrell. De buurt waar hij woont is verre van ideaal. Vaak is het niet meer dan overleven en dat lukt niet iedereen. Een vriend van hem wordt neergeschoten en overleeft het niet. Tyrell kan dat niet vergeten, het knaagt aan hem. Zelf wordt hij ook een keer gestoken met een mes, in zijn linkerarm. Soms is het slaan of geslagen worden. Op een dag staat de politie bij zijn moeder voor de deur: Tyrell is in een vechtpartij verwikkeld geraakt. Opnieuw moet de minderjarige Tyrell voor de rechter verschijnen. Het vonnis is een taakstraf van 120 uur. Tyrell vindt het de leukste taakstraf ooit: hij mag voor een speeltuintje allerlei activiteiten organiseren. Hij heeft de grootste lol met de kinderen daar.

Na een verslaving van een jaar stopt Tyrell met blowen. Hij probeert zichzelf te motiveren om naar school te gaan. Hij begint met mbo niveau 2 autotechniek. En hij zoekt andere vrienden. Naast school neemt hij een bijbaantje, want hij wordt pas later in datzelfde jaar 18 jaar, dus studiefinanciering zit er op dat moment niet in. Geld voor boeken is er thuis niet. Ook het OV kan hij niet betalen. Maar hij moet het ermee doen. Uiteindelijk krijgt hij in januari dat schooljaar voor het eerst zijn boeken en pas in maart volgt de eerste storting van de studiefinanciering.

Op school wordt hij bedreigd door een groep. Daarvan zit 1 jongen bij Tyrell in de klas. Tot 2 keer toe dwingen ze hem een telefoonabonnement af te sluiten. Zij kunnen dat dan doorverkopen, Tyrell mag betalen. Maar de aanvraag voor een abonnement wordt telkens geweigerd. Hij denkt eraan om aangifte te doen van de bedreigingen, maar dat durft hij niet. Want dan moet hij namen noemen en dat is niet slim. Wel zegt hij er iets over tegen de teamleider van de school. Hij wordt overgeplaatst naar een andere school.

Ook daar volgt hij de opleiding autotechniek. Wel moet hij nieuwe boeken kopen. De maatschappelijk werker zegt dat het voor de resterende periode – van maart tot het einde van het schooljaar – misschien niet zo verstandig is om 700 euro van de studiefinanciering aan boeken uit te geven. Maar de teamleider van school wijst hem erop dat boeken kopiëren strafbaar is. Ook moet Tyrell binnen 2 weken een stageplaats zoeken. Die vindt hij al na enkele dagen. Maar dan ligt er een brief op de deurmat: Tyrell wordt van school gestuurd. Hij weet niet waarom. Hij snapt het niet, nog steeds niet.

Eigenlijk heeft hij geen motivatie meer om nog naar school te gaan, maar toch start hij een nieuwe opleiding. Sport en bewegen ditmaal. Het past niet bij Tyrell en het wordt een weggegooid jaar. Van de studiefinanciering koopt hij geen boeken, maar een Playstation en andere leuke dingen. Het collegegeld betaalt hij nooit. Dat resulteert in een schuld van 3.000 euro. Thuis gaat het steeds slechter. Ruzies met zijn moeder zijn schering en inslag. Tyrell wordt steeds agressiever en dat is niet goed met zijn jongere broertje in de nabijheid. Zij wil dat hij het huis uitgaat. Dat snapt hij wel. Tyrell gaat bij zijn nieuwe vriendin wonen. Hij wisselt nog eens van opleiding en gaat logistiek doen. Dat vindt hij wel leuk, al is autotechniek nog steeds zijn eerste keuze.

Beeld: ©Peter van Beek

Het gaat goed met Tyrell, voor het eerst sinds lange tijd. Maar dan beginnen de problemen met zijn vriendin. Zij maakt achter zijn rug om schulden. De schuldsanering ingaan is de enige optie. Samen moeten ze rondkomen van 15 euro per week. Dat is veel te weinig. Om toch aan eten te kunnen komen, stopt Tyrell met het betalen van de maandelijkse premie voor de zorgverzekering. Er komen nieuwe schulden bij. Tyrell voelt aan alles dat het slecht met hem gaat en hij gaat te rade bij het jongerenloket. Daar komt hij op een wachtlijst te staan. Het kan wel 6 tot 8 maanden duren voordat hij hulp krijgt.

Net voor kerst zet zijn vriendin Tyrell het huis uit. Hij kan niet bij zijn moeder gaan wonen, want zijn vriendin heeft hem opgestookt tegenover moeder, broertje en zus. Tegen hen zegt hij dingen waar hij spijt van krijgt. Hij kan nergens heen, hij is dakloos tijdens kerst. Alle gevoel over zichzelf is hij kwijt. En hij vraagt zich af hoe het zover heeft kunnen komen.

In Amsterdam komt hij een oude vriendin tegen die hem een kamer aanbiedt. Daar kan hij gaan wonen. Maar hij werkt nog steeds in zijn oude woonplaats. Doordat hij diensten draait van 12 tot 12,  kan hij niet naar Amsterdam om te gaan slapen. Verblijven in een motel is duur en zonde van zijn geld. Een week lang slaapt hij op een bankje in een park, tot zijn diensten veranderen. Hij zit in de survival mode. 8 maanden woont Tyrell in Amsterdam. Hij overdenkt zijn leven, wil het weer op de rit krijgen en zoekt daar hulp voor. Die krijgt hij in zijn oude stad.

Tyrells schulden worden geïnventariseerd. De brieven met incasso’s en schulden heeft hij nooit opengemaakt. Nu moet hij wel. De schulden zijn enorm opgelopen: 8.000 euro in totaal. De organisatie waar hij hulp krijgt voor het financiële plaatje, zoekt ook voor hem een kamer. Op zijn verjaardag, zijn beste ooit, tekent hij een contract voor een woonruimte. Daar woont Tyrell 2 jaar. Klagen doet hij niet, hij heeft een dak boven zijn hoofd. Maar hij heeft er regelmatig ruzies. De gedeelde ruimtes, zoals de toiletten en de badkamer, zijn vaak vies. Dat stoort hem. Net zoals het zwerfvuil op de gangen.

Tyrell komt voor een keuze te staan. Gaat hij naar school voor het behalen van een startkwalificati of gaat hij werken voor het afbetalen van zijn schulden? Hij kiest voor het laatste en vindt werk als logistiek medewerker. Nare ervaringen volgen. Er worden regelmatig racistische opmerkingen gemaakt. Hij is de enige gekleurde medewerker in het bedrijf en dat wordt hem pijnlijk duidelijk. Er vallen woorden zoals ‘kutneger’. Dat is hij gewend van de straat, maar dat dit ook in een werkomgeving gebeurt, overvalt hem. Tyrell spreekt zijn werkgever erover aan. Er zal iets aan gebeuren, zegt die. Maar hij hoort er niets meer over.

De spanningen op het werk lopen op, mede door de drukte. Hij krijgt last van zijn hart. Op een dag wordt hij wakker met een deels verlamd gezicht, symptomen van een herseninfarct. Hij schrikt er erg van. Hartproblemen zitten blijkbaar in de familie, maar Tyrell is nog zo jong. Bij bloedtests kan de dokter niets vinden. Tyrell brengt zijn werkgever op de hoogte. De dag daarna krijgt hij een telefoontje: hij is zijn baan kwijt. Het argument is dat hij te langzaam is op het werk. Dat klopt volgens Tyrell niet, hij is juist 1 van de snellere collega’s.

Hij zoekt nieuw werk. Soms mag hij een dag ergens komen en daarna niet meer. Uiteindelijk zoekt hij 3 maanden lang naar een baan. Zijn vriendin helpt hem daarbij. Het worden 3 maanden waarin Tyrell de huur niet betaalt. Zijn begeleider vertelt hij niets. In het begin van die periode solliciteert hij wel 7 keer per dag, maar hij wordt steeds afgewezen. Uiteindelijk heeft Tyrell geen motivatie meer. De moed zakt hem in de schoenen, de twijfel slaat toe: besta ik nog wel voor deze maatschappij? Doordat de schulden weer beginnen op te lopen, worden eerder gemaakte betalingsregelingen tenietgedaan. En zijn vriendin is zwanger. In augustus 2019 wordt Tyrell vader.

Uiteindelijk is het toch zijn begeleider die hem er weer bovenop helpt. Die vindt een baantje voor hem binnen een traject dat de gemeente financiert. Hij gaat werken bij een fietsenmaker. Daar start hij in december 2019 en hij krijgt 2 jaar baangarantie. Zijn begeleider schrijft ook een fonds aan, zodat hij 1.000 euro krijgt voor het betalen van huurschulden. Verder wordt hij actief binnen een jongerenpanel en krijgt hij de kans om zijn verhaal te delen bij wethouders van de gemeente. Door deelname aan de sessie met de wethouders kan hij zijn schulden laten afnemen in ruil voor maatschappelijke diensttijd. Tyrell gaat akkoord. Maar hij hoort er nooit meer iets over.

Tyrell en zijn nieuwe vriendin wonen met hun kindje bij de moeder van zijn vriendin. Met een gezin kun je niet op een kamer wonen, dus gaat hij op zoek naar een huis. Zelfs met een urgentieverklaring blijkt dat moeilijk te zijn. Eind 2020 lukt het hem. Toch is de situatie nog steeds precair. Tyrell wil dolgraag met een schone lei beginnen, maar de schulden afbetalen zal nog minstens 4 jaar duren. Van hartproblemen heeft hij gelukkig geen last meer. Tyrell is blij dat hij er nog is. Wel heeft hij overgewicht en blijft de astma hem parten spelen. Hij probeert gezonder te leven, maar eten bestellen is nu eenmaal makkelijker dan de deur uitgaan om boodschappen te doen.

Grote dromen heeft hij niet. Een leuk gezin, een huisje waarin ze het samen goed hebben en werk met een vast contract. Die eerste 2 zijn hem al gelukt, nu de stabiele baan nog. Tyrell wil graag jongeren helpen. Om te voorkomen dat ze dezelfde fouten maken als hij. Jongeren moeten weten wat hun rechten en plichten zijn, dat vindt Tyrell belangrijk. Zijn motto is: jongeren zijn de toekomst, maar ze worden er nooit voor klaargestoomd. Bij maatschappijleer zouden ze moeten leren wat erbij komt kijken als je 18 wordt, hoe je schuldenvrij kunt blijven en dat je pas na 4 jaar weer een VOG kunt krijgen. Door dat laatste werd hij afgewezen om het gezicht te zijn van een landelijke campagne over schulden bij jongeren. Dat vindt hij erg jammer.