Aneliya dankt Nederland met heel haar hart
Aneliya is een alleenstaande moeder van 48 jaar. Ze is bijna 10 jaar in Nederland. Sinds haar komst vanuit Bulgarije heeft ze op veel plekken gewoond. Vast werk vinden is haar nog niet gelukt. Ondanks al haar inspanningen bouwde ze langzaamaan schulden op en dit heeft invloed gehad op haar gezondheid. Ze heeft veel stress ervaren en een depressie gehad. Maar teruggaan naar Bulgarije is nooit een optie geweest. Nederland is het land van haar dochter.
Aneliya groeit op in een mooie streek op het Bulgaarse platteland. Haar ouders zijn arm. In het dorp zorgt iedereen voor zijn eigen voedsel. Er lopen kippen rond op het land, brood wordt zelf gebakken. Elektriciteit is er niet altijd. De school en de dokter zijn alleen maar bereikbaar na een urenlange wandeling.
Al is het leven in het dorp op zich best goed, Aneliya ziet er weinig toekomstkansen. Ze gaat werken in de suikerfabriek in het dichtstbijzijnde stadje. Daar verdient ze wel wat, maar verre van genoeg. Perspectief biedt het niet. Ze besluit naar Sofia te gaan, de Bulgaarse hoofdstad. Ook daar is werk schaars. Bovendien voelt ze zich er niet veilig en is er veel corruptie. Ze wil een nieuw leven beginnen voor haar dochters. Nederland wordt de gedroomde bestemming.
In 2009 vertrekt Aneliya naar Nederland. Haar jongste dochter, die op dat moment 3 is, gaat met haar mee. Haar twee oudste dochters van 16 en 17 blijven bij de familie in Bulgarije. Na haar aankomst in Nederland volgt een moeilijk jaar. In het begin kan ze nog bij een vriendin terecht, maar daarna huurt ze de ene kamer na de andere. De huur is telkens te hoog en stabiel werk vinden lukt haar niet. Veel verder dan enkele uren per week werken als oproepkracht komt ze niet. Ze volgt taalles, maar dat gaat moeizaam.
Haar dochter gaat naar school, maar opvang kan Aneliya niet betalen. Dat maakt het nog lastiger om werk te vinden, en dat heeft weer invloed op hun woonsituatie. Ze overleeft door zelfgemaakte baklava te verkopen en zich aan te sluiten bij verschillende schoonmaakbedrijven. De combinatie van werk met de zorg voor haar dochter ervaart ze als zwaar en stressvol. Regelmatig komt er post met een incasso. Maar dan wel op het adres van een woning waar ze niet meer woont. Zonder dat ze het weet, bouwen de schulden zich langzaam op.
In 2013 wordt ze overvallen door het bedrag van haar schulden. Ze meldt zich voor hulp bij de gemeente, die haar doorverwijst naar een hulporganisatie. Maar Aneliya heeft geen recht op een uitkering of schuldhulpverlening. Als Bulgaarse mag ze in Nederland wel werken, maar daar houdt het op. Haar mentale toestand gaat achteruit. Ze krijgt bewindvoering, gelukkig van iemand die ze aardig vindt. Aneliya blijft werken met tijdelijke contracten op verschillende plekken. Haar vakantie bestaat uit een bezoek aan haar ouders. Terwijl Aneliya daar is, krijgt haar moeder een hersenbloeding en raakt voor de helft verlamd.
Eenmaal terug in Nederland houdt het werk vrijwel onmiddellijk op. Aneliya is te lang weggebleven en krijgt geen nieuwe contracten. Ook zijn de sloten van haar huis vervangen, want ze heeft een huurachterstand. Samen met haar dochter van 9 komt Aneliya op straat te staan. Ze wil de beslissing van huisuitzetting aanvechten, maar heeft geen geld voor rechtsbijstand. Ook blijkt er geen huurprijs in het huurcontract te staan. Er komt geen hulp, en door haar gebrekkige Nederlands lukt het haar niet om het systeem te doorgronden. Ze staat er alleen voor. Aneliya wordt bang. Ze komt in een depressie terecht.
De moeder van een vriendinnetje van haar dochter is maatschappelijk werkster. Zij besluit Aneliya te helpen, en samen gaan ze naar het gemeenteloket. Via de gemeente krijgt ze een plaats in de vrouwenopvang. Ook slagen ze erin om een urgentieverklaring te bemachtigen voor een corporatiewoning. In 2017 krijgt ze een woning toegewezen. Aneliya is blij, want voor het eerst sinds 2009 is haar woonsituatie stabiel.
De lange periode van stress en onzekerheid begint zijn tol te eisen. Aneliya ontwikkelt migraine en kampt met een cyste op haar lever. De medicijnen die ze slikt, veroorzaken maagklachten. Toch gaat ze opnieuw aan de slag als schoonmaakster. Maar ze heeft nog meer problemen. Haar knieën en rug doen pijn en haar gewrichten zwellen op. Maar weer in onzekerheid leven wil ze niet. Dan maar liever pijn. Vroeg in de ochtend verlaat ze haar huis om te gaan schoonmaken. Elke dag opnieuw. Tot ze onderweg naar haar werk wordt aangereden door een auto. Aneliya’s knie begeeft het definitief.
Ze krabbelt weer overeind, maar krijgt het zowel fysiek als mentaal alleen maar zwaarder. Teruggaan naar Bulgarije wil ze echt niet. De toekomst van haar dochter is voor haar het allerbelangrijkste. En die toekomst moet en zal zich in Nederland afspelen. Maar werken kan Aneliya niet meer. Ze is aangewezen op een scootmobiel. En nog steeds heeft ze bewindvoering. Die relatie is prima, ze kan er op elk moment terecht voor vragen. Van die mogelijkheid maakt ze regelmatig gebruik. Aneliya is bang dat ze fouten maakt of dat ze zaken over het hoofd ziet omdat ze zo slecht Nederlands leest. Ze wil van haar problemen af.
Ze vindt aansluiting bij een paar hulporganisaties en bouwt geleidelijk aan een netwerk op, vlak bij haar huis. Ze voelt zich er thuis en krijgt weer zin in het leven. En omdat de Europese regels met betrekking tot Bulgarije veranderen, krijgt Aneliya een uitkering. De bewindvoerder helpt haar daarbij. Werken kan ze vanwege haar gezondheid niet meer, maar ze gaat een opleiding hospitality aan het ROC volgen. Wat ze daar leert, voert ze als vrijwilliger uit, op verschillende plekken. Nederland heeft haar goed geholpen en ze wil iets terugdoen. Ook de taal beter leren vindt ze belangrijk. En ze stimuleert anderen om hetzelfde te doen. Dan komt corona en liggen de taallessen stil. Ook het vrijwilligerswerk en de bezoeken aan de hulporganisaties komen in het gedrang. Dat alles mist ze enorm.
Binnenkort krijgen Aneliya en haar dochter een Nederlands paspoort. Nederland is het land van haar dochter. Het land waar er altijd een bus komt. Het land waar de politie niet corrupt is. Het land waar iedereen naar school gaat. Nederland is een goed land. De mensen zijn netjes en iedereen houdt zich aan de afspraken. In Nederland heeft men respect voor elkaar. Zelfs het drinkwater is hier goed.
De oudste dochters van Aneliya zijn intussen getrouwd en wonen in Duitsland. Het gaat goed met hen. Ze vragen regelmatig of hun moeder niet bij hen wil komen wonen. Dat wil ze niet. Binnenkort zit de bewindvoering erop. Dankzij bezoeken aan een psycholoog kampt ze niet meer met depressies. Ze wil haar jongste dochter helpen met het opbouwen van een stabiele toekomst in Nederland. En zelf wil ze geen uitkering meer, maar gewoon werken. Mensen met een slechte gezondheid helpen, in de ouderenzorg bijvoorbeeld.
Stap voor stap gaat het beter met haar. Soms heeft ze nog stress, dan vergeet ze hoe ze bepaalde woorden moet uitspreken. Maar alles is goed nu. Prima zelfs.