Heft in eigen hand

Steeds meer mensen hebben te maken met een combinatie van fysieke, mentale en sociale problemen. Dat geldt voor ouderen, maar bijvoorbeeld ook voor jongeren en jongvolwassenen met schulden en psychische klachten, en voor mensen met één of meer chronische aandoeningen.

Cover Heft in eigen hand

In het advies Heft in eigen hand. Zorg en ondersteuning voor mensen met meervoudige problemen laat de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) zien dat zorg en ondersteuning steeds minder in instellingsverband wordt geleverd; er is steeds meer sprake van zorg en ondersteuning in netwerken. Verschillende zorg- en hulpverleners zijn betrokken, vanuit verschillende domeinen en organisaties en met wisselende frequentie en duur (soms kort, soms lang). Ook mantelzorgers en vrijwilligers hebben hierin een steeds belangrijker aandeel.

Mensen die toch al in een kwetsbare positie verkeren dreigen hierdoor grip te verliezen op hun leven en op de zorg en ondersteuning die ze ontvangen. Ze verdwalen in de zorg, of verliezen het overzicht. Passende antwoorden voor mensen met meerdere problemen zijn immers niet gemakkelijk te geven. Ook spelen grenzen en schotten op, zowel op het niveau van de verschillende stelsels, de financiering, informatie-uitwisseling, kwaliteit en toezicht, als op het niveau van de beroepsuitoefening.

Heft in eigen handen

De RVS pleit er zijn advies voor om mensen beter in staat stellen het heft in eigen hand te houden over hun zorg en hulp. De RVS stelt daarom betere wettelijke verankering van een digitaal persoonlijk zorgleefplan voor. Daarmee kunnen patiënten en cliënten zelf zicht houden op hun zorg en ondersteuning, en daar invloed op hebben. Mensen die dit (tijdelijk) niet willen of kunnen, moeten daarbij ondersteund worden door een gevolmachtigde of een regiebehandelaar. Zo krijgt de ondersteuning vorm op een manier die past bij wat mensen willen en kunnen. Iedereen is immers verschillend en iemands situatie kan plotseling veranderen.

Randvoorwaarden

Ook zijn er randvoorwaarden nodig om mensen beter het heft in eigen hand te geven. Het gaat dan onder andere om een adequate informatie- en communicatiestructuur, de mogelijkheid tot het bundelen van budgetten en de noodzaak van ‘grenzenwerk’ door betrokkenen om tot een gezamenlijke, passende aanpak te komen en voorbij de grenzen van de eigen discipline en organisatie te kijken. Dit aspect van het werk vraagt meer aandacht in opleidingen en in de praktijk.

Projectgroep

Prof. dr. L.H.L. (Loek) Winter, raadslid

Dr. C.B. (Bas) Leerink, raadslid

E.J.J. (Evert) Schot, MSc, senior adviseur

Mr. M.W. (Marina) de Lint, senior adviseur

In de media

Eén zorgloket werkt niet. Zorg heeft vele handen en gedeelde verantwoordelijkheid nodig, Het Financieele Dagblad, 17 oktober 2018
De zorg de baas. Persoonlijk plan moet kwetsbare patiënt regisseur maken in zorgnetwerk, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 17 januari 2018
Met zorgleefplan kunnen mensen heft in eigen handen houden, Sociale Vraagstukken, 22 maart 2018
Geef mensen met meerdere zorgvragen heft in eigen hand, Nationale Zorggids, 11 oktober 2017
Zorgverleners moeten grenzenwerk verrichten, Zorgvisie, 11 oktober 2017
RVS pleit voor een 'zorgleefplan' voor iedereen, Medisch Contact, 10 oktober 2017
RVS iedereen een integraal en persoonlijk zorgleefplan, Skipr, 10 oktober 2017
RVS wil een persoonlijk zorgleefplan, Zorgvisie, 10 oktober 2017
Iedereen met meervoudige problematiek een Zorgleefplan, ZorgenZ, 10 oktober 2017

Bestellen publicatie

U kunt het advies 'Heft in eigen hand' bestellen via dit bestelformulier.